Η αυτοπαραγωγή ενέργειας αναφέρεται στη διαδικασία όπου οι καταναλωτές ηλεκτρικής ενέργειας όπως νοικοκυριά ή επιχειρήσεις παράγουν την δική τους ενέργεια χρησιμοποιώντας ανανεώσιμες πηγές όπως τα φωτοβολταϊκά συστήματα.
Με αυτόν τον τρόπο οι καταναλωτές - αυτοπαραγωγοί, μειώνουν την εξάρτησή τους από το κεντρικό δίκτυο ηλεκτροδότησης και έτσι τους επιτρέπεται η κάλυψη των ενεργειακών αναγκών με ιδίους πόρους (εγκατάσταση φωτοβολταϊκού συστήματος).
Η παραγόμενη ενέργεια από τα φωτοβολταϊκά μπορεί να χρησιμοποιηθεί άμεσα για τις καθημερινές ανάγκες - καταναλώσεις του κτιρίου ή να αποθηκευτεί σε συστήματα μπαταριών για μελλοντική χρήση (βραδυνές ώρες ή ημέρες με συννεφιά).
Η αυτοπαραγωγή ενέργειας με ενεργειακό συμψηφισμό (net billing ή net metering - το οποίο έχει καταργηθεί από 15/5/2024) αναφέρεται στη διαδικασία όπου οι καταναλωτές παράγουν τη δική τους ενέργεια, μέσω ανανεώσιμων πηγών ενέργειας όπως φωτοβολταϊκά συστήματα, και συμψηφίζουν την παραγόμενη ενέργεια με την καταναλισκόμενη.
Ο συμψηφισμός γίνεται σε πραγματικό χρόνο, δηλαδή η ενέργεια που παράγεται από τα φωτοβολταϊκά πάνελ καλύπτει άμεσα τις ανάγκες του κτιρίου και όση ενέργεια δεν καταναλώνεται άμεσα ενώ υπάρχει περίσσεια, μπορεί να διοχετευτεί πίσω στο κεντρικό δίκτυο, είτε ως αποθηκευμένη ενέργεια (net metering) η οποία θα απορροφηθεί σε μελλοντική χρήση (βράδυ ή ημέρες συννεφιάς) είτε ως καταμετρώμενη η οποία και αποζημιώνεται με τιμές χρηματιστηρίου (Net Billing) αποφέροντας οικονομικά οφέλη στους αυτοπαραγωγούς με ταυτοχρονισμένο συμψηφισμό (Net Billing) ως χρηματική απολαβή.
Επίσης μπορεί να αποθηκευτεί και σε μπαταρίες για μελλοντική χρήση (Αυτοπαραγωγή Ενέργειας με Ταυτοχρονισμένο Συμψηφισμό και Αποθήκευση) το ονομαζόμενο Net Billing με αποθήκευση Ενέργειας (Μπαταρίες).
(Αυτοπαραγωγή Ενέργειας με Ταυτοχρονισμένο Συμψηφισμό)
Ο καταναλωτής - παραγωγός παράγει και χρησιμοποιεί (καταναλώνει) την παραγόμενη ενέργεια που προέρχεται από τα φωτοβολταϊκά.
Τυχόν περίσσεια ενέργειας που δεν καταναλώνεται άμεσα εγχέεται στο δημόσιο δίκτυο και αποζημιώνεται από τον πάροχο (π.χ., ΔΕΗ, ELPEDISON) με τιμές χρηματιστηρίου ενέργειας τη στιγμή της έγχυσης, για διάστημα 20 ετών.
Ο λογαριασμός ρεύματος στο net billing προκύπτει από τον λογιστικό συμψηφισμό (σε €) της ενέργειας που αγόρασε ο καταναλωτής από το δίκτυο, μείον την ενέργεια που πωλήθηκε (εγχύθηκε) στο δίκτυο.
Το κέρδος για τον καταναλωτή - παραγωγό επέρχεται σε δύο φάσεις, όπου στη πρώτη κερδίζει όταν την ώρα της παραγωγής έχει ταυτόχρονη κατανάλωση στο κτίριο (ηλεκτρική κουζίνα, ψυγείο κ.τ.λ.) η οποία (κατανάλωση) καλύπτεται επιτόπου από την παραγόμενη ενέργεια (των φωτοβολταϊκών) και στη δεύτερη κερδίζει, όταν η κατανάλωση είναι μειωμένη ή δεν υφίσταται καθόλου, συνεπώς όλη παραγόμενη ενέργεια ή μέρος της εγχέεται στο δίκτυο και αποζημιώνεται.
Το πρόβλημα και το μειονέκτημα είναι τις βραδυνές ώρες όταν τα φωτοβολταϊκά συστήματα παύουν να λειτουργούν και η παραγόμενη ενέργεια είναι στο μηδέν ενώ ταυτόχρονα το κτίριο χρειάζεται ενέργεια. Η ενέργεια αυτή θα απορροφηθεί από το δίκτυο, με πολλαπλάσια τιμή αυτής που αποζημιώνεται την ημέρα. Όμως εδώ επέρχεται η λύση της εγκατάστασης μπαταρίας με συνέπεια την αύξηση του ταυτοχρονισμού και την ελάχιστη ανάγκη ενέργεια από το δίκτυο, το net billing με αποθήκευση ενέργειας
(Αυτοπαραγωγή Ενέργειας με Ταυτοχρονισμένο Συμψηφισμό και Αποθήκευση Ενέργειας)
Σε αυτή τη περίπτωση ο καταναλωτής - παραγωγός παράγει και χρησιμοποιεί επιτόπου την παραγόμενη ενέργεια των φωτοβολταϊκών, όμως η περίσσεια ενέργειας που δεν καταναλώνεται άμεσα αποθηκεύεται σε μπαταρίες για μελλοντική χρήση (π.χ. τις βραδινές ώρες όπου δεν υπάρχει παραγωγή από το φωτοβολταϊκό σύστημα) ή εγχέεται στο δίκτυο και αποζημιώνεται από τον πάροχο με τιμές χρηματιστηρίου ενέργειας τη στιγμή της έγχυσης.
Όταν η κατανάλωση ενέργειας από τον καταναλωτή-παραγωγό υπερβαίνει την παραγόμενη ενέργεια, τότε αυτός πρέπει να προμηθευτεί επιπλέον ενέργεια από το δίκτυο με την κανονική τιμή αγοράς.
Ο συνδυασμός της άμεσης κατανάλωσης και της αποθήκευσης ενέργειας είναι η πιο αποδοτική λύση, καθώς αυξάνει το ποσοστό ταυτοχρονισμού.
Αυτό σημαίνει ότι η ενέργεια που παράγεται καταναλώνεται αμέσως και η αποθήκευσή της θεωρείται ως άμεση κατανάλωση, μεγιστοποιώντας έτσι την αποδοτικότητα και την αποτελεσματικότητα του συστήματος αλλά και το όφελος του καταναλωτή - αυτοπαραγωγού.
Συμπερασματικά το ιδανικό σύστημα αυτοπαραγωγής ενέργειας πρέπει να έχει εγκατεστημένη μία μπαταρία η οποία θα μπορεί να καλύψει επαρκώς τις νυχτερινές καταναλώσεις του κτιρίου και το φωτοβολταϊκό σύστημα να είναι ικανό ώστε να μπορεί να φορτίσει τη μπαταρία κατά τη διάρκεια της ημέρας και κυρίως το χειμώνα, αλλά ταυτόχρονα να μπορεί να καλύπτει τις ημερήσιες ανάγκες για ενέργεια.
(Αυτοπαραγωγή Ενέργειας με Εικονικό Ταυτοχρονισμένο Συμψηφισμό)
Το Εικονικό net billing είναι μια καινοτόμος μέθοδος διαχείρισης της ενέργειας, που επιτρέπει στους καταναλωτές αυτοπαραγωγούς να συμψηφίζουν την παραγόμενη ενέργεια από το φωτοβολταϊκό τους σύστημα με την ενέργεια που καταναλώνουν, ακόμα κι αν οι εγκαταστάσεις παραγωγής και κατανάλωσης δεν βρίσκονται στον ίδιο χώρο.
Ο καταναλωτής- αυτοπαραγωγός ως παράδειγμα δύναται να έχει μία παροχή στο εξοχικό του και να συμψηφίζει την ενέργεια που καταναλώνει στο διαμέρισμα του στην Αθήνα
Το Net Billing με μηδενική έγχυση στο δίκτυο (Net Billing & Zero feed-in) είναι μια μέθοδος όπου η παραγόμενη ενέργεια από το φωτοβολταϊκό σύστημα χρησιμοποιείται αποκλειστικά για την επιτόπου κάλυψη των αναγκών του καταναλωτή και δεν διοχετεύεται στο δίκτυο.
Στο Net Billing με μηδενική έγχυση και αποθήκευση η ενέργεια που παράγεται καταναλώνεται απευθείας από τον καταναλωτή - αυτοπαραγωγό ή αποθηκεύεται σε μπαταρίες για μελλοντική χρήση, με αποτέλεσμα να μην υπάρχει έγχυση περίσσειας ενέργειας στο δίκτυο.
Αυτά τα δύο συστήματα αυτοπαραγωγής είναι ιδανικά για μεγάλους καταναλωτές που έχουν συγκεκριμένες ενεργειακές ανάγκες:
μεγάλες ποσότητες καταναλισκόμενης ενέργειας κατά τη διάρκεια της ημέρας και
ελάχιστη ή καθόλου καταναλισκόμενη ενέργεια κατά τις νυχτερινές ώρες.
